«بانیان دولت دروغ»|دروغ بنزینی ۹۸ تکرار می‌شود؟

مهمترین و اصلی‌ترین شعار مسعود پزشکیان یکی از دو نامزد راه‌یافته به دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم، این است که می‌خواهد دولت راستگویان را سر کار بیاورد، اما کسانی را اطراف خود جمع کرده است که در دولت‌های گذشته به‌ویژه دولت یازدهم و دوازدهم بانیان دروغ‌گویی در کشور بودند و شاید اغراق نباشد که بگوییم؛ «دروغ‌گویی مسئولان» را همین چهره‌ها از دولت کارگزاران و اصلاحات در سالهای 69 تا 83 در کشور پایه‌گذاری کردند.

یکی از مهمترین و بارزترین دروغ‌های اطرافیان مسعود پزشکیان که از وی به‌عنوان دولت سوم روحانی یاد می‌شود، در ماجرای گرانی بنزین سال 98 رقم خورد که رئیس جمهور وقت گفته بود؛ «خودم صبح جمعه فهمیدم بنزین گران شد».

روز گذشته علی عبدالعلی‌زاده، رئیس ستاد "مسعود پزشکیان" کاندیدادی انتخابات ریاست‌جمهوری در اظهاراتی در خصوص سرنوشت قیمت بنزین در دولتی با ریاست‌جمهوری مسعود پزشکیان، گفت: "هر قیمتی که برای بنزین کارشناسی شود، خواهید دید که آن‌چنان با آرامش و همکاری مردم جا می‌افتد، بنزین، گازوئیل، برق و... که هم موجب رضایت مردم شود و هم موجب آبادانی کشور؛ ️اینها آزمون‌های مدیریتی است که آقای دکتر پزشکیان انجام خواهد داد و من این توان را در آقا مسعود می‌بینم."

بحث اصلاح قیمت بنزین طی یک‌دهه اخیر با توجه به ثابت نگه‌داشتن آن از یک سو و تورم داخلی و قیمت‌های منطقه‌ای از سویی دیگر، همواره یکی از مباحث مهم مورد بحث در دولت‌های مختلف بوده است،
اما نگاه دولت‌ها به آثار اقتصادی و اجتماعی آن و نحوه تصمیم‌گیری و اجرای سیاست‌های قیمتی بنزین بسیار حائز اهمیت است. اگرچه عبدالعلی‌زاده از برنامه افزایش قیمت بنزین و دیگر حامل‌های انرژی در دولتی با ریاست‌جمهوری مسعود پزشکیان سخن می‌گوید اما باید روی این نکته تأکید کرد و این سؤال مهم را پرسید؛ آیا عبارت "با آرامش و همکاری مردم جا انداختن (قیمت‌های جدید)" با صداقت مطرح شده است؟

ازآن‌جایی که اطرافیان و افراد حاضر در ستاد "مسعود پزشکیان" همان‌هایی هستند که در دولت "حسن روحانی" حضور داشتند و فاجعه "آبان 98" را رقم زدند؛ برای راستایی‌آزمایی عبارت "با آرامش و همکاری مردم جا انداختن (قیمت‌های جدید)" وقایع سال 98 را مرور می‌کنیم.

دولتِ روحانی درحالی شبانه قیمت بنزین را 3برابر کرد که پیش از آن وزیر نفت رسماً سهمیه‌بندی و افزایش قیمت بنزین را تکذیب کرده بود؛ افزایش شبانه قیمت بنزین و نحوه غلط اطلاع‌رسانی طرح جدید بنزینی دولت که البته به تصمیم سران قوا نیز نسبت داده شد، باعث اعتراض مردم به این تصمیم شد، دغدغه و نگرانی معترضان به گرانی بنزین، تشدید فشار اقتصادی و کوچکتر شدن سفره خانواده‌شان بود.

ولی قبل و بعد از گرانی بنزین، دروغ‌های مهم و البته بزرگی از سوی دولتی‌ها گفته شد که به دردِ مردم دامن زد؛ اولین دروغ با تکذیبِ افزایش قیمت بنزین از سوی کابینه دوازدهم آغاز شد، آن‌هم درحالی که خبر گرانی بنزین جسته و گریخته به مردم رسیده بود و مؤید آن هم صفهای طولانی پمپ‌بنزین‌ها در شب سهمیه‌بندی بود، با این حال اما شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران 21 آبان 98 در اطلاعیه‌ای درباره اخبار منتشرشده در بعضی از شبکه‌های اجتماعی درباره سهمیه‌بندی و تغییر قیمت سوخت، اعلام کرد: مطالب منتشرشده صرفاً نظر شخصی بوده و فاقد اعتبار است و در صورت ابلاغ هر تصمیمی دراین‌باره، موضوع از سوی این شرکت اعلام خواهد شد.

اطلاعیه بعدی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران که اتفاقاً مورد نقدهای زیاد هم قرار گرفت در تاریخ 23 آبان و چند ساعت قبل از آغاز سهمیه‌بندی بنزین، منتشر شد؛ مدیر برنامه‌ریزی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران با تأکید بر اینکه "تا این لحظه هیچ تصمیم و برنامه‌ای برای سهمیه‌بندی بنزین نداریم."، گفت: "از ابتدای پروژه کارت هوشمند سوخت مقرر شده بود به خودرو سهمیه بدهیم".

بماند که درست 12 ساعت بعد از تکذیب سفت‌وسخت سهمیه‌بندی بنزین از سوی این شرکت، اطلاعیه رسمی آغاز سهمیه‌بندی بنزین منتشر شد و بعد از آن بنزین 3 هزار تومان شد!

دروغ دیگری که رسماً علی لاریجانی رئیس وقت مجلس شورای اسلامی برملا کرد، نسبت دادن افزایش قیمت بنزین به تصمیم سران سه قوه بود؛ محمدباقر نوبخت معاون رئیس جمهور بعد از اعلام خبر افزایش قیمت بنزین اعلام کرد: "این کار در راستای اجرایی‌شدن مصوبه شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی سه قوه است". بعد از اظهارات نوبخت، رئیس جمهور و سایر وزرای کابینه نیز اعلام کردند؛ "بنزین 3هزارتومانی تصمیم سران قواست"!

این درحالی است که  علی لاریجانی دهم آذر 98 در نشست خبری خود درباره جلسه بنزینی شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی گفت: "دولت طبق قانون هدفمندی یارانه‌ها می‌توانست این کار را انجام دهد؛ منتهی به‌خاطر شرایط و حساسیت‌ها در سران قوا مشورت کرد؛ این جنبه مشورتی‌اش بود ولی پیشنهادِ دولت بود."

دولت که تلاش دارد سیاست پرُ اما و اگر بنزینیِ خود را به‌نفع مردم نشان دهد، از همان دقایق نخست آغاز سهمیه‌بندی و بعد از آن به‌دفعات تکرار کرد که "رئیس جمهور اصرار و تأکید داشته تمام منابع حاصل از افزایش قیمت بنزین به حساب مردم واریز شود"!

نوبخت همزمان با افزایش قیمت بنزین اعلام کرد: "آقای رئیس جمهور در نظر داشت که اگر قرار است اصلاحی در قیمت بنزین انجام شود، حتماً همه منابع آن عیناً به خود مردم پرداخت شود؛ در این زمینه تعریفی که صورت گرفت و در شورای هماهنگی اقتصادی به تصویب رسید، این است که با این اصلاح قیمت، 100 درصد منابع حاصل از سهمیه‌بندی و اصلاح به‌صورت حمایت معیشتی به خانوارهای مورد نظر توزیع شود."

اما این دروغ را هم لاریجانی این‌طور برملا کرد؛ "تنها قسمتی که سران قوا تصمیم گرفتند این بود که تمام این منابع را به مردم بدهند، چون قانون 50 درصد را تعیین کرده ولی ما این را تغییر دادیم".

موضوع دیگری که اتفاقاً خیلی هم جنجالی شد، به اظهار بی‌اطلاعی رئیس جمهور از زمان آغاز سهمیه‌بندی بنزین مربوط می‌شود؛ هنوز مردم از شوک بنزین 3هزارتومانی بیرون نیامدند که اظهارات حسن روحانی در سفر به آذربایجان منتشر شد و بعد از آن واکنش‌های تند و تیز حتی از نزدیکان دولت نیز مطرح شد. روحانی در اظهاراتی عجیب به مردم گفت: "من هم صبح جمعه فهمیدم قیمت تغییر کرده، چون به شورای امنیت کشور واگذار کرده بودم"!

همین جمله کافی بود تا انتقادهای بنزینی بیشتر از قبل ازسرگرفته شود، کار به جایی رسید که نزدیکان رئیس جمهور که در تمام این سال‌ها سنگ دولتِ روحانی را به سینه می‌زدند ابراز شرمساری کردند؛ غلامحسین کرباسچی دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی خطاب به وزیر کشور و روحانی گفت: "به‌عنوان یکی از حامیان این دولت غرق در عرق شرم از مصاحبه دیشب جناب وزیر کشور بودم که سخنان همراه با قهقهه امروز جناب رئیس‌جمهور پاک ناامیدمان کرد، دریغ از کمی انصاف و احساس و تدبیر."

هرچند دولت تلاش کرد با اطلاعیه‌های متعدد گافِ آقای رئیس جمهور را بپوشاند اما موفق نشد؛ نکته مهم اینجاست که لاریجانی رسماً اعلام کرد که از زمان اجرای طرح مطلع بوده است؛ سؤال اینجاست؛ چطور رئیس مجلس از زمان آغاز سهمیه‌بندی و افزایش قیمت بنزین خبر داشته بود ولی آقای رئیس جمهور که اتفاقاً مجری طرح هم هستند، بی‌خبر بودند؟

علی لاریجانی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه "آیا از زمان گران شدن بنزین خبر داشتید؟" گفت: "زمان دقیق گران‌شدن بنزین را می‌دانستم و چندروز پیش‌از آن نمایند‌گان را در جریان ماجرا گذاشته بودم، به نمایندگان گفته بودم روزهای آینده طرحی (برای افزایش قیمت بنزین) اجرا می‌شود."

این اظهارات نه‌تنها باعث افشای حقایقی درباره اطلاع رئیس جمهور از زمان اجرای طرح شد بلکه نشان داد که نمایندگانی هم که خود را غیرمطلع از گرانی بنزین نشان می‌دادند رسماً درتلاش برای فریب افکار عمومی بودند، برخی از نمایندگان پیش از این گفته بودند که هیچ اطلاعی از اصلاح قیمت بنزین پیش از اعلام رسمی آن نداشته‌اند.

نکته مهم دیگر این بود که دولت در زمان آغاز سهمیه‌بندی بنزین و بعد از آن بارها از بسته حمایتی سخن گفت که بناست از محل افزایش قیمت بنزین به حساب خانوار واریز شود؛ اما این اتفاق هم آن‌طور که اعلام کرده بودند نیفتاد!

25 آبان ماه 98 محمدباقر نوبخت به مردم گفت: "ممکن است افرادی که از دریافت یارانه انصراف داده باشند این مبلغ را دریافت کنند."، اما این اظهارات بلافاصله از سوی میرزایی سخنگوی ستاد شناسایی حمایت معیشتی رد شد؛ وی به خبرنگار تسنیم در واکنش به دریافت بسته حمایتی افرادی که یارانه نقدی دریافت نمی‌کردند اما یارانه جدید دریافت کرده‌اند، گفت: "چنین موضوعی صحت نداشته و تا کنون هیچ یک از افرادی که یارانه نمی‌گرفتند در صف دریافت حمایت معیشتی قرار نگرفته‌اند."

بعد از واریز بسته حمایتی در 3 نوبت مشخص شد که نه‌تنها انصراف‌دهندگان از یارانه نقدی این بسته را دریافت نکردند بلکه بخش قابل‌توجهی از جامعه نیز ریالی از پول افزایش قیمت بنزین را نگرفته‌اند، این درحالی است که دولت همزمان با افزایش 3برابری قیمت بنزین اعلام کرده بود تمام درآمد حاصل از اصلاح قیمت بنزین به مردم برمی‌گردد.

اما بعد از عدم واریز بسته حمایتی به حساب بخش زیادی از مردم اعلام شد؛ "این بسته فقط به خانواده‌های هدف پرداخت می‌شود و در صورتی که مردم اعتراضی دارند باید ابتدا اجازه سرکشی به حساب‌های بانکی‌شان را به دولت بدهند و بعد از آن منتظر اعلام نتیجه از سوی دولت باشند".

مورد بعد این بود که برخی خبرگزاری‌های نزدیک دولت به‌نقل از یک منبع مطلع اعلام کردند که "نظر دولت در جلسه سران قوا به تعیین نرخ 1200تومانی برای بنزین بوده که رئیسی با آن مخالفت کرده است"؛ این خبر البته بلافاصله از این خبرگزاری‌ها حذف شد. اما همزمان قوه قضائیه طی اطلاعیه‌ای ضمن کذب خواندن این مطلب اعلام کرد: "اگر منبع آگاه به صورت‌جلسه مورخ 1398/07/17 که از طرف دفتر رییس جمهور تنظیم شده دسترسی داشت چنین خبر اشتباهی را منتشر نمی‌کرد."

مورد مهم دیگر به برنامه دولت برای عدم افزایش قیمت‌ها بعد از افزایش قیمت بنزین مربوط می‌شود؛ دولت همزمان با آغاز طرح از رصد دقیق قیمت‌ها از سوی ستاد تنظیم بازار سخن می‌گفت و تأکید می‌کرد "مردم نگران افزایش قیمت‌ها نباشند".

اما خیلی نگذشت که وزیر صمت اعلام کرد: "افزایش قیمت بنزین باعث افزایش کرایه‌ها شد که نباید می‌شد."؛ رحمانی گفت: "افزایش قیمت بنزین باعث افزایش قیمت در حوزه حمل‌ونقل شده که این افزایش قیمت نباید اتفاق بیفتد و تأثیر گرانی بنزین در این حد نیست که یک عده کرایه افزایش می‌دهند".

البته آقای وزیر به افزایش قیمت سایر کالاها و خدمات اشاره‌ای نداشتند ولی مردم هر روز از نزدیک شاهد بدقولی دولت در این زمینه بودند.

حال سؤال اینجاست؛ چطور بعد از ماجرای آبان 98 که مسئولان دولت روحانی "دروغ پشت دروغ" برای توجیه این سیاست‌گذاری و اجرای غلط آن به خورد مردم دادند، همان افراد امروز در ستاد "مسعود پزشکیان" حضور دارند و با پشتوانه این افراد، دولتی با ریاست‌جمهوری پزشکیان، می‌خواهد سیاست‌های قیمتی بنزین را با همراهی مردم اجرایی کند؟